Уйлап карасаң, кеше затының сәер бер курчакка охшаганын аңлыйсың. Баш мие нерв-бауларны тарта да, кул күтәрелә, аяк төшә, күз ачыла. Ләкин кайвакыт минең әмере бөтенләй уйламаган-көтмәгән урыннан төшәргә мөмкин. (1) Күз күреме өчен арка миеннән килгән нервлар җавап бирә, алар муенда икенче умыртка сөяге тирәсендә урнашкан. Бу нервлар кысылса, күз аллары караңгылана һәм күзнең үткенлеген бетә … Тулысынча
Дин белеме фәнендә (религиоведение, religion science, religious studies) җирле дин, ягъни автохтон дин дигән төшенчә кулланыла. Әйдәгез, аның мәгънәсен аңларга тырышып карыйк. Автохтон дин, грек теленнән тәрҗемә итсәк, җирле, шушы урынныкы булган дин, төп этник мохиттә чит дини йогынтыдан тыш барлыкка килгән һәм этник төркемгә хас мәдәни үзенчәлекләр нигезендә формалашкан дини ышанулар һәм йолалар ул. … Тулысынча
If I’m selling to you, I speak your language. If I’m buying, dann müssen Sie Deutsch sprechen Willy Brandt Кемгә генә мөрәҗәгать итсәк тә, берничә телне өйрәнү күп очракта хуплана һәм төрле яктан акланыла. Күп телләрне белгән кеше төрле милләт вәкилләре белән аралаша ала, эш эзләгәндә дә, матди һәм башка яктан да өстенлекләргә ия була. … Тулысынча
Бернинди эшкә алынма. Бу акыллылыкның беренче билгесе; нинди булса да эшкә алынгансың икән, аны җиренә җиткереп эшлә. Бу — акыллылыкның икенче билгесе. (Борынгы һинд тәгъбире) Борынгы һинд философиясе Җир планетасының үзенчәлекле төбәгендә барлыкка килә. Бу — кешелекнең тарихи яктан һәм бүгенге фәнгә мәгълүм булган беренче цивилизациясен үз куенында тудырып үстергән регион. Беренче цивилизацияләр, гомумән, табигатьнең кешеләр … Тулысынча
Сугыш башланган вакытка бердәм милләт тәшкил иткән татар җәмгыяте дәүләти яктан бүлгәләнгән хәлдә кала. Гомуми саннары 5,5 миллионнан артып киткән татарларның 1,5 миллион чамасы Татарстан Автономияле Республикасында яши. Калганнары республика территориясеннән читтә, башлыча Россиянең Татарстан белән күрше булган Идел-Урал төбәге республикаларында һәм өлкәләрендә, Себердә, Урта Азиядә яшиләр. Татар җәмгыятенең бу сугышка мөнәсәбәтен һәрьяклап күз алдына китерү һәм татарларның аңа керткән өлешен тулырак ачыклау өчен татарлар җитәрлек дәрәҗәдә тупланып яшәгән барлык төбәкләрдәге материалларны өйрәнергә һәм гомумиләштерергә кирәк булыр иде. … Тулысынча
IX—XIII гасырларда Иделдә беренче дәүләтләр берләшмәсе булып Идел Болгары оеша. Идел Болгары дәүләте йогынтысы астында хәзерге Урта Иделдә, Җаек алдында яшәүче чуваш, мари, ар, мукшылар да булганнар. X—XIII гасырларда Идел Болгары мәдәнияте, фәне Һәм дине үзенең үсешендә җитди үзгәрешләр кичерә. Башлангыч дәверендә аның нигезендә Төрки һәм Хәзәр каһанлыгы йолаларын үз эченә алган, башлыча төрки телле … Тулысынча
Гаяз Исхакый татар әдәбияты тарихы мәйданында иң мәртәбәле урынны биләүче әдипләребезнең берсе. Аның тормышы һәм иҗатында кызык мизгелләр җитәрлек булган. 1. Гаяз 5 яшендә ук укырга һәм язырга өйрәнә, ә 12 яшендә гарәпчә һәм фарсыча яхшы аңлый. 2. Ул элмә такталарны, кибет исемнәрен һәм башка язуларны укый-укый русчага өйрәнә. 3. Беренче хикәясе басылып чыккач, 17 … Тулысынча
Бәшир Рәмиев җитәкчелегендә ясалган «Урал» хисаплау машиналары хисаплау техникасы тарихында мөһим урын алып тора. Рәмиев һәм аның хезмәттәшләренең эшчәнлеге аркасында гына Советлар берлеге санак техникасының беренче елларында ук бу өлкәдә дөньякүләм лидерларның берсе була. Баш конструктор вазифасын үтәгән Бәшир Искәндәр улы Рәмиев үзенең коллективы белән дистәдән артык универсаль һәм махсус хисаплау машиналарын, йөзләгән периферия җиһазларын уйлап таба һәм гамәлгә куя. 1957 елда Пензада чыгарылган беренче «Урал» шунда ук илнең күп кенә … Тулысынча
Сезнең игътибарыгызга америкалы фәлсәфәче Джон Сёрлның мәгълүм бер мәкаләсеннән кечкенә генә өзек тәкъдим итәбез. Бу текстта сүз «Кытай бүлмәсе» дип аталган фикри тәҗрибә турында бара. 1980 елда ук ясалган бу эксперимент әле һаман да бәхәсләр уята. Ә хәзер, ясалма интеллект әкренләп әйләнә-тирә тормышыбызны били башлаган бер чорда, фәлсәфи сорауга җавап эзләгән мәкаләнең актуальлеге тагын да … Тулысынча
Каюм Насыйри теркәп калдырган бу табышмакларны дусларыгызга әйтсәгез, бик озак башларын кашып торырлар. Бөек мәгърифәтче теркәп калдырган акыл уеннары XXI гасырда сәеррәк һәм үзгәрәк яңгырый. Җавап табу өчен шул чор тормышын күзаллый алырга кирәк. 1. Дүрт татар, дүртесе дә бер тишеккә атар. (Сыер саву) 2. Бер тычканда ике койрык. (Чабата) 3. Әнә бара, эзе юк. (Көймә) … Тулысынча