Фәлсәфә һәрдаим мәңгелек диеп әйтә ала торган сорауларга җавап эзләү белән мәшгуль: Ходай һәм дин, җан һәм матдә, җаваплылык хисе һәм вөҗдан иреге. Соңгы ике гасыр эчендә исә фәлсәфәчеләрнең алдында яңа бурычлар барлыкка килде. Хәзерге заман фәлсәфәчеләре нәрсә белән кызыксына һәм бүгенге көндә нинди сорауларны яңа классик мәсьәләләр дип әйтеп була? 1. Mind-body problem … Тулысынча
30нчы елларда, җирле сәнәгатьнең зур булмаган оешмаларын исәпкә алмаганда, Татарстанның бөтен сәнәгате диярлек хәрбиләштерелгән, аны идарә итү үзәкләштергән була. Сугыш башлану белән республикадагы сәнәгать предприятиеләренең эше Союз хөкүмәте төзегән хәрби-хуҗалык планы нигезендә үзгәртеп корыла. Күпчелек предприятиеләр хәрби продукция җитештерүгә күчерелә. Болардан тыш Татарстанда көнбатыштагы фронт яны республикаларыннан һәм өлкәләреннән эвакуацияләнгән сәнәгать предприятиеләре дә урнаштырыла. Андыйлар … Тулысынча
Монгол явына кадәрге дәвернең икенче яртысында Идел Болгарстаны мөселман галимнәрен һәм дин әһелләрен әзерли торган үзәкләрнең берсенә әверелә. Бу рольне ул XIII гасырда да югалтмый. Гарәп чыганакларында, мәсәлән, Болгарда укыган, аннары Анатолия һәм Сүриядә яшәгән бер гыйрак кешесе турында хәбәр ителә. Идел болгарлары арасында монгол яуларына кадәр үк исламның киң таралышы турындагы хәбәрләр итальян монахы … Тулысынча
Диннәрне классификацияләү, ягъни мәгънәле төркемнәргә бүлеп өйрәнүнең төрле ысуллары турында сөйләшүне дәвам итәбез (беренче өлешне карагыз). Дини юнәлешләрнең күптөрле булуы аларны төркемләү-классификацияләү проблемасын алга куя. Бу мәсьәләгә карата берничә мөнәсәбәт-якын килү бар, ләкин аларның берсе дә гомумтанылган булып саналмый. Генетик мөнәсәбәт Диннәрнең килеп чыгу үзенчәлеген исәпкә ала һәм аларны табигый (халыкчан) диннәр һәм вәхи диннәр … Тулысынча
Русиянең табигате искиткеч матур. Туган илебезне төрле проблемалар өчен күпме сүксәк тә, аның табигатенең гаҗәеп гүзәллеген инкарь итеп булмый. Мәсәлән, үзенә күрә бер символга әйләнгән Байкал күлен генә алыйк. Биредә без Бай күлебез турында 10 мөһим фактны тупладык. 1. Байкал күле планетабызның иң чиста күле дип санала. Күлдәге суны алдан эшкәртмичә дә эчеп була. 2. … Тулысынча
Гадәти булмаган тойгылар һәм кайбер неврологик синдромнар кеше миенең никадәр cәер була алуын күрсәтә ала. Төрле сырхаулар яки стресс йогынтысы астында авыручылар үзләре өчен яңа дөньяларны – формасы, вакыты һәм сюжеты үзгәргән башка чынбарлыкны ачалар. Кешеләрнең бүреләргә «әверелүләре» һәм дусларының булмаган игезәкләре белән аралашулары турында сөйләшик әле. I.Могҗизалар илендәге Алисә исемле синдром Бу неврологик синдром … Тулысынча
Сугыш башлану белән хакимиятнең бердәм Мәскәү үзәгенә туплануы үзенең иң югары ноктасына җитә. Илдә хакимиятне Дәүләт Оборона Комитеты (ДОК – ГКО – Государственный Комитет Обороны) гамәлгә ашыра. Бу комитетта СССР хөкүмәте рәисе Сталин җитәкчелек итә. 19нчы июльдә Сталин оборона халык комиссары итеп билгеләнә. 8нче августта ул СССР Кораллы Көчләренең Югары Башкомандующие (Сәргаскәр) һәм Югары Башкомандование … Тулысынча
Дини юнәлешләрнең күптөрле булуы аларны төркемләү-классификацияләү проблемасын алга куя. Бу мәсьәләгә карата берничә мөнәсәбәт-якын килү бар, ләкин аларның берсе дә гомумтанылган булып саналмый. Хокукый (норматив) мөнәсәбәт. Бу аспект диннәрне хаклык принципы буенча хак һәм ялган диннәргә бүлүдә чагыла. Норматив төркемләү – динне өйрәнүдә иң борынгы һәм объектив булмавы сәбәпле фәнне бөтенләй канәгатьләндерми торган бүленеш. Инде … Тулысынча
«Ишегалдында саескан күрсәң – кунак килер» – дигән әйтемне ишеткәнегез бардыр. Хәер, саескан күргән саен чәй хәстәрләргә йөгерсәң, бу мәкаләне укырга вакытың калырмы, дустым? Саескан каргасыманнар гаиләсенә керә, кыяфәте белән аны кара каргага, ала каргага, козгынга охшатып була. Урамнарда үз мәшәкатьләре белән тегендә-монда очып йөргән әлеге кошларны тану авыр түгел. Ләкин тирәнтен белемең булмаса, ата … Тулысынча
Нейрофизиология инде күпме еллар буена хайван яки кешенең нәрсәгәдер өйрәнгән вакытта – белем алганда – ниләр булганын тикшерергә омтыла. Бу вакытта баш миендә ниндидер матди эзләр калырга тиеш. Кызганычка каршы, психологлар, физиологлардан аермалы буларак, әлеге күренешне башкачарак тасвирлыйлар һәм акылны ниндидер мөстәкыйль бер зат буларак тасвирлыйлар. Физиологларны радиоалгычны сүтеп караучы физиклар белән чагыштырып булыр иде. … Тулысынча