Безнең тормышыбыз көтелмәгән вакыйгаларга бай, һәм көннәрдән бер көнне, беркайчан да чынга ашмастай тоелган бер фараз да гадәти күренешкә әверелергә мөмкин. Киләчәгебезнең аеруча фантастик булып тоелган кайбер сценарийларын фәнни күзлектән тикшереп карыйк әле. Әйтик, яктылык тизлеге кинәт кенә үзгәреп, сәгатенә 100 чакрымга кадәр төшсә, ни булыр икән? Элемтә өзеләчәк Кесә телефоннары да, стационар телефоннар да … Тулысынча
2017 нче елның гыйнварында Җир шарының иң куәтле дәүләтләренең берсе, озакка сузылган һәм кыйммәтле сайлау кампаниясеннән соң, яңа лидерга ия булачак. АКШ халкы үз президенты өчен тавыш биргәндә, дәүләт башлыгын гына сайлап калмый, чөнки АКШтагы сайлаулар хөкүмәтнең һәм планетадагы иң зур Кораллы Көчләрнең дә җитәкчесен билгели. Бу — зур җаваплылык. Әлеге процесс ничек бара икән … Тулысынча
XX гасыр башы мөселман иҗтимагый хәрәкәтенең төп формасы буларак, Русия империясенең Дәүләт думасында (1906 – 1917) мөселман фракциясе оеша. Әлеге сәяси берләшмә дини һәм милли принциплар нигезендә формалаша, Русия империясенең төрки-мөселман халкы вәкилләрен берләштерә. Дәүләт думасының барлык дүрт чакырылышында да фракция либераль караш яклы була, аның сәяси платформасы кадетлар карашына якын тора. I чакырылыш. «Безгә … Тулысынча
Әйе, чын диннәргә пародия буларак барлыкка килгән дини ышанулар да бар. Кемдер күзгә күренми торган алсу бермөгезгә табынса, башкалар – оча торган токмач монстрына, ә өченчеләр – Тулы булмаган Хәкимгә ышана. Пастафари Оча торган токмач монстрына табынучыларны пастафарианнар дип йөртәләр. Бу динне Бобби Һендерсон исемле бер кеше 2005 елда уйлап таба. Ул шул рәвешле Канзас штаты … Тулысынча
Хәзәр каһанлыгының Византия мәмләкәте һәм Гарәп хәлифәлеге белән мөнәсәбәтләре нинди булган? Ни өчен Хәзәр каһанлыгы дин сайларга мәҗбүр булган? Тарихи документларда хәзәрләрнең дин сайлау процессы ничек сурәтләнә? Бу һәм башка сорауларга тарих фәннәре докторы Владимир Петрухин җавап бирә. Сугыша алмасаң, тел өйрән Без сезнең белән Ауразия дип атала торган, безнең карашка, Якын Көнчыгыштан Ерак Көнчыгышка … Тулысынча
Борынгы Мисыр чорындагы дини тормыш хакында мәгълүматларның күбесе, язу булмау сәбәпле, безнең заманга кадәр сакланмаган. Шуңа күрә мәгълүмат күбесенчә хәзерге этнография, төгәлрәк әйткәндә, африканистика ярдәмендә тупланыла. Бу фән борынгы Мисыр халкының уйлау рәвешен аңларга булыша. Иләһләр һәм патшалар Һәр архаик диннең нигезе – ата-бабалар культы. Сүз гади ата-бабалар турында түгел, әлеге дөньяны барлыкка китерүче демиург-иләһләр … Тулысынча
Көнбатыш илләренең мәдәниятенә мөкиббән булу, аны ярату, кабатларга тырышу гаҗәп нәрсә түгел, мондый хәл белән еш очрашырга була. Ә менә Меланезия утрауларында яшәүчеләр арасында исә Көнбатыштан килгән товарларга, предметларга чын-чынлап табынучылар бар. Бу динне “карго-культ” дип тә, “Самолётка табынучылар дине” һәм “Күк бүләкләре культы” дип тә атыйлар. Бу дин тарафдарлары ышануынча, Көнбатыш илләренең товарлары чынлыкта … Тулысынча
Дини корылмалар — мәчетләр, чиркәүләр, синагога, пагода, гурдва һәм башка күп төрле биналар — кешелекнең рухи һәм матди үсешен, җәмгыятьнең рухияткә булган ихтыяҗын чагылдыручы һәйкәлләр. Махсус «Гыйлем» өчен КФУ һәм «Мөхәммәдия» талибәсе Алия Мәссарова төзегән исемлектә дөньяның иң күренекле 20 дини корылмасы тупланган. 1. Әл-Хәрам мәчете (Согуд Гарәбстаны, Мәккә шәһәре) «Әл-Хәрам» мәчете гарәп теленнән … Тулысынча
Сөнниләр һәм шигыйлар арасындагы аермалыкларның асылында дини каршылык ята. Исламдагы бүленү Мөхәммәд пәйгамбәрнең вафатыннан соң, ягъни безнең эраның 632 нче елында, башлана. Макс Вебер сүзләренчә, “Мөхәммәд – харизматик авторитет” иде, бу авторитет “иясенең үлеменнән соң үзгәрешләрсез генә яшәвен дәвам итә алмый торган конструкция” булган. Шулай итеп, Мөхәммәд үлеп, варис сайлау соравы килеп басканнан соң, аның … Тулысынча
Тәңречелек, башкача әйткәндә, Күк тәңресенә инану, төрки халыкларның һәм монголларның ислам һәм христианлык кебек диннәрне кабул иткәнчегә кадәр кулланылышта булган борынгы ышану системасы. Тәңречелек элек барлык төрки халыкларның да көнкүрешендә зур роль уйнаган булса, бүгенге көндә кайбер төркиләрнең генә тормышында һаман урын таба (мәсәлән, якутларда һәм Алтай төркиләрендә). Тәңри көнкүрешебездә Тәңре буларак искә алына һәм … Тулысынча