Сезгә кайчан да булса «Турай» дип әйткәннәре яки ашаганда бөкрәеп утырган өчен орышканнары бармы? Моның кебек кисәтүләр безгә ошамаска да мөмкин, ләкин алар юкка гына ясалмый. Сезнең сын-гәүдәгез гәүдәгезнең һәр адымына, һәр хәрәкәтенә нигез булып тора, аның төрле стрессларга җайлашуы да яхшы сын-гәүдәгә бәйле. Текст «Мин татарча сөйләшәм — 2018» акциясе кысаларында Казан шәһәре Яңа … Тулысынча
Культуролог Виталий Куренной буыннар теориясе, «кайтаваз-бумерлар» һәм буыннарның «әверелеш» фазалары турында аңлата. Миллениал – америка мәдәниятына караган төшенчә. Тулырак итеп әйткәндә, аны киң кулланылышка «Буыннар: америка киләчәгенең тарихы, 1584-2069 елларда» китабының ике авторы – Уильям Штраус белән Нил Хоув кертә. Соңыннан әлеге идеялар аларның «Дүртенче әверелү: Американың киләчәген алдан күрү»(1997) һәм «Миллениум буынының тууы: киләсе … Тулысынча
Көз азагы һәм кыш – иң күңелсез вакытларның берсе. Билгеле бер психик тайпылышлары булган кешеләр әлеге периодларда бигрәк тә җәфаланалар, хәтта сәламәт кешеләр дә бу чорны авырлык белән кичерәләр. Ни өчен ел фасыллары алышыну кеше организмына тәэсир итә соң? Сезонлы аффектив тайпылышны гади күңел төшенкелегеннән ничек аерырга, һәм аннан нинди дәва бар? Әлеге хәләтнең симптомнарын … Тулысынча
Биолог Сергей Киселёв кешенең буе үсү һәм буйның үзгәрүенә йогынты ясаучы гендер һәм раса үзенчәлекләре, факторлары турында аңлата Кешенең буе үсү – кеше гәүдәсенең вертикаль зурлыгының сызык буенча артуы. Кешенең буе җенси өлгереш чорында аеруча тиз үсә, аннан соң үсү әкренәя һәм 25-30 яшьләр чамасында туктала. Организмдагы барлык төрдәге күзәнәкләрнең актив бүленүе нәтиҗәсендә буй үсә, … Тулысынча
Җирдәге яшәеш планетабызның хәрәкәтенә җайлашкан. Тере организмнарның, шул исәптән, кешеләрнең дә тәүлекнең даими ритмын тоярга һәм аңа җайлашырга ярдәм итә торган эчке, биология сәгатьләре барлыгын күптән белә идек инде. Әмма бу сәгать чынында ничек эшли соң? 2017 елда физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель бүләген алачак галимнәр, Джеффри Һолл, Майкл Росбаш һәм Майкл Янг биологик сәгатьләребезгә … Тулысынча
Психоз иң җитди психологик авырулар исемлегенә керә. Психоз белән авыручы кешенең үз-үзен тотышы һәм хис-тойгылары гаҗәеп үзгәрешләр кичерә. Бу үзгәрешләрнең нигезе, психоз күренешенә хас булганча, чынбарлыкны гадәттәгечә кабул итми башлауда. Психоз белән газапланган пациентларны күзәтү барышында аларның «чынбарлыктан төшеп калулары» нәрсәдән гыйбарәт булуын күрсәтә торган түбәндәге мисаллар очрый. «Бар да аерым кисәкләргә таркалган. Башыңда әлеге … Тулысынча
Җылылык җитештерү механизмнары, тән температурасын контрольдә тоту һәм җылы ясалу барышында мускуллар системасының роле хакында физиолог Павел Умрюхин аңлата. Тән температурасын күтәрүнең ике ысулы бар – кыскаручан һәм кыскармаучан термогенез. Җылылык җитештерүнең беренче механизмы тәндәге мускулларның кыскаруына бәйле һәм олы кешеләрдә ул төп механизм дип санала. Икенчесе матдәләр алмашы, ягъни метаболизмның, интенсивлыгы үзгәрүгә бәйле. Матдәләр алмашы … Тулысынча
Психология әле шактый яшь фән, ул 130 елдан чак кына күбрәк яши. Башка фәннәрдән аермалы буларак, махсус гыйлеме булмаган кешеләргә дә бу фән аңлаешлы. Шуңа күпләр зиһеннең ничек эшләве, тәртип һәм үзара мөнәсәбәт турында үз тәгълиматларын барлыкка китерергә әзер. Кайвакыт бу тәгълиматлар киң тарала, популярга әйләнә, ләкин аларның ныклы дәлилләү базалары әлегә юк. Соционика Авторы: … Тулысынча
Безне стресс белән идарә итәргә өйрәнергә кирәк дип ышандыралар. Стресс – ул безнең организмның әйләнә-тирә мохиттәге нинди дә булса үзгәрешләргә җайлашу өчен барлыкка килгән реакциясе. Мондый реакция үзгәрешләрнең безнең өчен гадәти булмаган чагында, безнең организмда бу күренешкә җавап бирердәй гамәлләр программасы булмаганда, кыскасы, бөтенләй яңа ситуация белән очрашкан вакытта барлыкка килә. Беренче тапкыр пәйда булган … Тулысынча
Стресс турындагы фәнгә Канада галиме Һанс Селье нигез салган. Ул кешене ярсытучы төрле әйберләр нәтиҗәсендә организмда авырлыкларга түзү мөмкинлеген арттыра торган универсаль җавап барлыкка килүен аңлаткан. Алар арасыннан кайбер универсаль механизмнарны атап китик: симпатоадреналь механизмнарның активлашуы, бөер өсте бизләре гормонының (адреналин – стресс гормоны) бүленеп чыгуы, иммун системасының реакциясе, метаболизмның үзгәрүе. Әлеге универсаль реакцияләр организмның … Тулысынча