Акведук (латин телендә aqua — “су” һәм ductus — “йөртәм, илтәм”) “су йөрткеч” дигәнне аңлата. Акведуклар — өсләре капланган арыклардан торган су юллары. Төрле чокырлар, ярлар һәм башка тигезсез урыннарда зур аркалардан торган “күперләр” төзелә. Акведук арыклары шулар аша үтә, торба тигезлекне саклый. Беренче акведуклар Ниневия шәһәрендә безнең эрага кадәр 691 елда ук төзелә, ә … Тулысынча
«Гыйльми мирас» проекты кысаларында 1940 елда «Милли байрак» газетасында дөнья күргән шушы мәкаләнең кирилл язуына күчермәсен тәкъдим итәбез. Әлеге мәкаләдә тәмәке тарту күренешенә җитди фәнни анализ бирелә, шул ук вакытта, текст үз заманы өчен чагыштырмача җиңел һәм кызыклы телдә язылып, халык сәламәтлеген саклау эшенә багышлана. Сүз уңаеннан, «Милли байрак» газетасы Кытайда, Харбин шәһәрендә ун ел … Тулысынча
Балагыз Хиггс бозоны, кара тишекләр һәм фәзаның күп үлчәмле булуы турында сораша башласа, ничек җавап бирергә кирәк икәнен бу мәкаләдән укып белерсез. Кисәкчәләр физикасы нәрсә ул? Пол Соренсон, физик: «Без бәләкәй нәрсәләрне бер-берсенә бәрәбез, алардан килеп чыга тагын да бәләкәйрәк нәрсәләр; шул бәләкәй нәрсәләрне тагын бер-берсенә бәргәлибез. Иң-иң бәләкәй нәрсә килеп чыкканчы шулай эшлибез. Ахырда, … Тулысынча
1. Идарә ителә торган синтез реакциясе Калифорния университеты тикшеренүчеләре дейтерий һәм тритий белән идарә ителә торган җылылык-төш синтез реакциясе аша энергия бүлеп чыгарды. Киләчәктә мондый синтез реакцияләре чикләнмәгән бер энергия чыганагы булып, безнең тормышыбызда мөһим урын алып торырга мөмкин. 2. Лазер нурларының атомнары Наньян Технология университеты (Сингапур) тикшеренүчеләре дөрес ешлыгында чагылдырылган лазер нурларының атомнарын киметкәннәр. … Тулысынча
Безнең тормышыбыз көтелмәгән вакыйгаларга бай, һәм көннәрдән бер көнне, беркайчан да чынга ашмастай тоелган бер фараз да гадәти күренешкә әверелергә мөмкин. Киләчәгебезнең аеруча фантастик булып тоелган кайбер сценарийларын фәнни күзлектән тикшереп карыйк әле. Әйтик, яктылык тизлеге кинәт кенә үзгәреп, сәгатенә 100 чакрымга кадәр төшсә, ни булыр икән? Элемтә өзеләчәк Кесә телефоннары да, стационар телефоннар да … Тулысынча
«Гыйлем» берләшмәсе соңгы ярты елда төрле кыска видеолар әзерләгән иде. Аларның бер өлеше шәхесләргә багышланган. Озынлыгы 2 минуттан да артмаган бу видеоязмаларны без моңарчы социаль челтәрләрдә генә элә идек. Хәзер аларны сайтыбызга куяр чак та җиткән. Галимҗан Баруди, Гаяз Исхакый, Михаил Булгаков, Рене Лаэннек һәм Адольф Кетле турында белемнәрегезне яңартыгыз. Галимҗан Баруди турында 5 сорауга … Тулысынча
Дәүләтебездә мөһим сәяси вакыйга — Федераль җыенның Дәүләт Думасына депутатлар сайлау бара. Быел Русия яңадан катнаш сайлау системасына кайтты, ә моңарчы соңгы елларда бездә пропорциональ система гына гамәлдә иде. Менә, бу җөмләгә килеп җиткәнче, сез инде ике төшенчә белән очраштыгыз: катнаш һәм пропорциональ системалар. Ә бит әле тагын мажоритар система дигәне дә бар. Нәрсәләр соң … Тулысынча
2017 нче елның гыйнварында Җир шарының иң куәтле дәүләтләренең берсе, озакка сузылган һәм кыйммәтле сайлау кампаниясеннән соң, яңа лидерга ия булачак. АКШ халкы үз президенты өчен тавыш биргәндә, дәүләт башлыгын гына сайлап калмый, чөнки АКШтагы сайлаулар хөкүмәтнең һәм планетадагы иң зур Кораллы Көчләрнең дә җитәкчесен билгели. Бу — зур җаваплылык. Әлеге процесс ничек бара икән … Тулысынча
XX гасыр башы мөселман иҗтимагый хәрәкәтенең төп формасы буларак, Русия империясенең Дәүләт думасында (1906 – 1917) мөселман фракциясе оеша. Әлеге сәяси берләшмә дини һәм милли принциплар нигезендә формалаша, Русия империясенең төрки-мөселман халкы вәкилләрен берләштерә. Дәүләт думасының барлык дүрт чакырылышында да фракция либераль караш яклы була, аның сәяси платформасы кадетлар карашына якын тора. I чакырылыш. «Безгә … Тулысынча
Әйе, чын диннәргә пародия буларак барлыкка килгән дини ышанулар да бар. Кемдер күзгә күренми торган алсу бермөгезгә табынса, башкалар – оча торган токмач монстрына, ә өченчеләр – Тулы булмаган Хәкимгә ышана. Пастафари Оча торган токмач монстрына табынучыларны пастафарианнар дип йөртәләр. Бу динне Бобби Һендерсон исемле бер кеше 2005 елда уйлап таба. Ул шул рәвешле Канзас штаты … Тулысынча