Филләрнең тычканнардан куркуы турындагы риваятькә 2000 елдан артык инде. Аны борынгы Рим энциклопедисты Олы Плиний уйлап чыгарган булса кирәк. Ул тычканнар кинәт кенә килеп чыкканда, гаять зур хайван булган филләрнең үз-үзләрен башкача тота башлавына игътибар итә һәм әлеге фактны «Табигый тарих» дигән хезмәтендә тасвирлый. Шуннан бирле кешеләр әлеге мифка ышана һәм аны әкият һәм мультфильм … Тулысынча
Каюм Насыйриның татар этнографиясенә кагылышлы язмаларыннан Казан татарларында йорт-җиргә караш турында текст белән танышырга тәкъдим итәбез. Шәһәр йорты Шәһәрдә вә калада торучы мөселманнарның йортлары-җирләре авыл халкының йортларына караганда күп пакизә[1] һәм аермасы бар. Моны һәркем дә беләдер. Әмма без әүвәлән бераз каләм тартаек шәһәр халкы хосусында. Бу шәһәрдә үз йорты булып, үз йорты белән торган … Тулысынча
Банк системасы — гомуми акча-кредит механизмы астында эшләгән милли банклар hәм кредит учрежденияләренең җыелмасы. Базар икътисады булган илләрдә, гадәттә, банк системасы киләсе элементлардан тора: — Үзәк банк; — коммерция банклары. Әйтеп китәргә кирәк, банк системасына финанс, иминиятләштерү фондлары, инвестиция компанияләре керми. Гомумән, банк системасын 3 төргә бүлеп була: — Үзәкләштерелгән бүлү системасы. Бу системада … Тулысынча
Календарьнең иң кыска ае булып февраль ае кала бирә. Дүрт елга бер генә бу айга тагын бер көн өстәлә, анысы да шул көнне дөньяга килүчеләрдән башка беркемне дә сөендерми. Барлык башка айлар арасында да февраль ае иң соңгысы булып барлыкка килгән. Нигә мондый гаделсезлек килеп чыккан соң? Бүгенге календарь григориан тәкъвиме нигезендә төзелгән. Ул исә … Тулысынча
Аутизм ул – нерв системасы үсешенең бозылуы, ягъни баш мие эшчәнлегенең тайпылыш кичерүе. Аутизмның әлегә аз билгеле булган генетик алшартлары бар, алар кечкенә чакта ук барлыкка килә һәм ми белән акылга тәэсир итә. Аларның тәэсире бик көчле була. Сәламәтлекнең аутизм дип йөртелә торган халәте барышында кеше нормаль тормыш рәвеше алып бара алмый диярлек, шуңа күрә ул … Тулысынча
Җирдән 39 яктылык елы ераклыгында 7 экзопланетадан торган йолдыз системасы табылды. Кызыл кәрләләр төркеменә керә торган TRAPPIST-1 исемле салкын йолдыз тирәсендә 7 планета әйләнә. Астрономнар бу системаның 3 әгъзасы табылуын узган елда ук хәбәр иткәннәр иде, хәзер исә тагын 4 планетаның барлыгы расланды. Ачышка җитди карарга кирәк: йолдыз һәм аның планеталарының чынлыгын бик көчле телескоплар ярдәмендә … Тулысынча
Татар этнографиясен өйрәнүгә керешкән беренче татарларның берсе — Каюм Насыйриның — язмаларыннан татарларда ашау-эчү гореф-гадәтләре турында текст белән танышырга тәкъдим итәбез. 100 ел элек татарларда туклану ничек оештырылган икән? Аш дигән сүз күп мәгънәдә истигъмаль кыйлына: аш бар мотлакан[1] ашый торган нәрсә мәгънәсендә; һәрни булса да ашарга ярый торган нәрсә. Мәсәлән, балчыкны аш дип әйтеп булмый, … Тулысынча
Бүген, 21нче февраль көнне, дөнья күләмендә инде 17нче тапкыр Халыкара туган тел көне билгеләп үтелә. Тел һәм мәдәни төрлелекне саклау максатыннан билгеләнгән әлеге бәйрәмнең бурычлары итеп югалу куркынычы янаган телләрнең халәтен күзәтү һәм мондый вәзгыятьне булдырмауда эшчәнлек алып бару билгеләнде. Туган телебез ─ татар теле ─ югалып баручы телләр исемлегендә булмаса да, көн кадагында торган … Тулысынча
Бер тел белән генә чикләнмичә, күбрәк тел өйрәнүнең җәмгыятьтә файдалы булуы, әйтик, сәяхәтләрне яки чит телдәге кинолар карауны, җиңеләйтүе беркемдә дә шик тудырмый. Ләкин икетелле (яисә күптелле) баш миенә ия булуның башка файдалы яклары да бар түгелме? Миа Накамулли TED-Ed өчен әзерләнгән анимацион дәресендә билингваль баш миенең өч төрен аерып күрсәтә һәм күп тел белүнең … Тулысынча
Ни кызганыч, күпләр өчен Галимҗан Баруди исеме таныш түгел. Ә бит ул дин үсеше һәм дин нигезләре укыту системасына зур өлеш керткән мәшһүр җәмәгать эшлеклеклеләренең һәм педагогларның берсе. Галимҗан Мөхәммәтҗан улы Баруди 1857 нче елның 17 февралендә Казан өязенең Кече Кавал авылында дөньяга килә. Кечкенә Галимҗанга 3 яшь булганда, аның гаиләсе Казанга күчеп китә. Иң … Тулысынча