Тәңречелек, башкача әйткәндә, Күк тәңресенә инану, төрки халыкларның һәм монголларның ислам һәм христианлык кебек диннәрне кабул иткәнчегә кадәр кулланылышта булган борынгы ышану системасы. Тәңречелек элек барлык төрки халыкларның да көнкүрешендә зур роль уйнаган булса, бүгенге көндә кайбер төркиләрнең генә тормышында һаман урын таба (мәсәлән, якутларда һәм Алтай төркиләрендә). Тәңри көнкүрешебездә Тәңре буларак искә алына һәм … Тулысынча
Үзара бөтенләй бәйләнмәгән 3 темага 1-2 минутлык 3 видео тәкъдим итәбез. Карагыз һәм белем сандыгына +1 өстәгез. Китлар турында бераз 19 февраль — Халыкара китларны һәм дельфиннар көне. Бу бәйрәм ничек барлыкка килгән? Китлар нинди җан ияләре? Гыйлем җавап бирә. Уран планетасын ничек ачтылар Уран — Кояш системасының 7 нче планетасы. Аны ничек ачтылар? Кем … Тулысынча
Шайтанга табыну белән антихристианлык нәрсәсе белән аерыла, сатанизм дин булып саналамы, ул нинди символлар куллаана һәм «Иблис Библиясе» нәрсәгә нигезләнгән? Сатанизм – бертөрле генә феномен түгел, ә берничә төрле мәдәни һәм дини күренешләрне белдерә торган төшенчә. Әлеге күренешне аңлар өчен яхшы мисал булып протестантлык хезмәт итә. Гади, чиста «протестантлар» тормышта юк дияргә мөмкин: үзләрен христиан … Тулысынча
Диннәрне классификацияләү, ягъни мәгънәле төркемнәргә бүлеп өйрәнүнең төрле ысуллары турында сөйләшүне дәвам итәбез (беренче өлешне карагыз). Дини юнәлешләрнең күптөрле булуы аларны төркемләү-классификацияләү проблемасын алга куя. Бу мәсьәләгә карата берничә мөнәсәбәт-якын килү бар, ләкин аларның берсе дә гомумтанылган булып саналмый. Генетик мөнәсәбәт Диннәрнең килеп чыгу үзенчәлеген исәпкә ала һәм аларны табигый (халыкчан) диннәр һәм вәхи диннәр … Тулысынча
Дини юнәлешләрнең күптөрле булуы аларны төркемләү-классификацияләү проблемасын алга куя. Бу мәсьәләгә карата берничә мөнәсәбәт-якын килү бар, ләкин аларның берсе дә гомумтанылган булып саналмый. Хокукый (норматив) мөнәсәбәт. Бу аспект диннәрне хаклык принципы буенча хак һәм ялган диннәргә бүлүдә чагыла. Норматив төркемләү – динне өйрәнүдә иң борынгы һәм объектив булмавы сәбәпле фәнне бөтенләй канәгатьләндерми торган бүленеш. Инде … Тулысынча
Дин белеме фәнендә (религиоведение, religion science, religious studies) җирле дин, ягъни автохтон дин дигән төшенчә кулланыла. Әйдәгез, аның мәгънәсен аңларга тырышып карыйк. Автохтон дин, грек теленнән тәрҗемә итсәк, җирле, шушы урынныкы булган дин, төп этник мохиттә чит дини йогынтыдан тыш барлыкка килгән һәм этник төркемгә хас мәдәни үзенчәлекләр нигезендә формалашкан дини ышанулар һәм йолалар ул. … Тулысынча
Бернинди эшкә алынма. Бу акыллылыкның беренче билгесе; нинди булса да эшкә алынгансың икән, аны җиренә җиткереп эшлә. Бу — акыллылыкның икенче билгесе. (Борынгы һинд тәгъбире) Борынгы һинд философиясе Җир планетасының үзенчәлекле төбәгендә барлыкка килә. Бу — кешелекнең тарихи яктан һәм бүгенге фәнгә мәгълүм булган беренче цивилизациясен үз куенында тудырып үстергән регион. Беренче цивилизацияләр, гомумән, табигатьнең кешеләр … Тулысынча
Безнең эрага кадәр III гасырдан алып б.э. V гасырына кадәрге чорда Иделдә ыруг-кабилә мөнәсәбәтләре таркалып сыйнфый җәмгыятькә күчеш бара. Б. э. VIII—IX гасырлары аралыгында Идел буенда ыруг берләшмәләре хасил була. Көнбатыш Чулман һәм Идел алдының көньяк өлешендә Идел-Чулман болгарлары кабилә берләшмәсе оеша. Болгар бабаларыбыз бу чорда ук чөйле язуга ия булалар. Мең ел дәверендә (б. э. … Тулысынча
Татар милли педагогикасы (этнопедагогика) тарихының беренче чоры бик борынгыдан алып, б. э. кадәр III гасыр төрки кабиләләрендәге тәрбия чорын үз эченә ала. Бу чорга хас тәрбия тупланмасы төркиләрнең ышанулар җыелмасы, халык авыз иҗаты, музыкасы, сынлы гамәли сәнгате, гыйлемнәреннән тора. Күк һәм Җир улы Борынгы төркиләрне космогоник, ягъни дөнья яратылышы соравы бик күптәннән борчыган. Бу өлкәдә … Тулысынча