Нобель бүләге иясе, атаклы шагыйрә Тони Моррисон сүзләре буенча бар кешелек, телләрне кулланучылар һәм үстерүчеләр, телнең югалуы өчен җавап тота: «Без үләбез. Тормышның мәгьнәсе бәлки шундадыр. Ләкин без тел белән эш итәбез. Бәлкем тормышыбызның үлчәү берәмлеге дә шул телдер». Телләрнең юкка чыгу сәбәпләрен алдагы мәкаләләрдә атап киткән идек инде. Бу язмада исә теләсә кайсы тел … Тулысынча
Диннәрне классификацияләү, ягъни мәгънәле төркемнәргә бүлеп өйрәнүнең төрле ысуллары турында сөйләшүне дәвам итәбез (беренче өлешне карагыз). Дини юнәлешләрнең күптөрле булуы аларны төркемләү-классификацияләү проблемасын алга куя. Бу мәсьәләгә карата берничә мөнәсәбәт-якын килү бар, ләкин аларның берсе дә гомумтанылган булып саналмый. Генетик мөнәсәбәт Диннәрнең килеп чыгу үзенчәлеген исәпкә ала һәм аларны табигый (халыкчан) диннәр һәм вәхи диннәр … Тулысынча
Дини юнәлешләрнең күптөрле булуы аларны төркемләү-классификацияләү проблемасын алга куя. Бу мәсьәләгә карата берничә мөнәсәбәт-якын килү бар, ләкин аларның берсе дә гомумтанылган булып саналмый. Хокукый (норматив) мөнәсәбәт. Бу аспект диннәрне хаклык принципы буенча хак һәм ялган диннәргә бүлүдә чагыла. Норматив төркемләү – динне өйрәнүдә иң борынгы һәм объектив булмавы сәбәпле фәнне бөтенләй канәгатьләндерми торган бүленеш. Инде … Тулысынча
1944 елның 25 августында Берлинның Плетцензее төрмәсендә 11 татар яугире җәзалап үтерелә. Гайнан Кормаш, Фоат Сәйфелмөлеков, Абдулла Алиш, Фоат Булатов, Муса Җәлил , Гариф Шабаев, Әхмәт Симай, Абдулла Баттал, Зиннәт Хәсәнов, Әхәт Атнашев, Сәлим Бохаров. «Идел-Урал» легионында хезмәт иткән бу әсирләр «Алманиягә хыянәт иткән өчен» хөкем ителә. Сүз нинди хыянәт турында бара? Алар нинди легионда катнашкан? Әйдәгез, белгәннәребезне … Тулысынча
Альберт Эйнштейн – узган гасырның иң атаклы шәхесләренең берсе. Бу галимгә яшәргә һәм иҗат итәргә насыйп булган давыллы чор, дөнья сугышлары һәм атом һөҗүмнәре дәвере инде күптән узды, ләкин Эйнштейнның даһи ачышлары бүген дә актуальлеген җуймады. Болар – атаклы E=mc2формуласы белән белдерелгән масса белән энергия бәйлелеге законы, чын мәгънәсендә беренчеләрдән булып туган квант теориясе һәм, … Тулысынча
Фәлсәфә яшәү мәгънәсе һәм дөньяны өйрәнү хакында абстракт һәм универсаль сорауларга җавап бирү белән генә чикләнми, ул шулай ук тулаем конкрет булган тормыш сынауларын да җиңеп чыгарга ярдәм итә. Язучы Пауль Джун көнкүреш тормышта стоиклар фәлсәфәсен куллануга кагылышлы фикере белән уртаклашты. Стоицизм – антик чор ахырына кадәр яшәп килгән фәлсәфә мәктәбе. Эчке гармониягә ирешү, үз-үзеңне кулда … Тулысынча
Борынгы кытай философиясе моннан 3 мең еллар элегрәк төрле дини карашлар белән үрелгән рәвештә барлыкка килә. Ләкин табигать фәннәренең үсә баруы борынгы кытайлар фәлсәфәсен, акрынлап булса да, дини тәгълиматлардан арындыра килә. Мәгълүм ки, Шан династиясе чорында ук кытай фәлсәфәсендә «яктылык» һәм «караңгылык» дип аталган башланышлар килеп чыга. Алар предметларның һәм процессларның эчке каршылыклы сыйфатлары рәвешендә … Тулысынча
Затлы гаиләдә туган, борынгы морза нәселенең традицияләреннән ваз кичкән, Тукайның якын дустына әйләнгән, каты авыруга бирешмәгән һәм һәрчак үзе булып калган. Әйе, Фатих Әмирханның тормыш юлында сокланырлык, гаҗәпләнерлек яисә инде бераз шелтәләрлек адымнар күп булган. Мулла нәселеннән Фатих Әмирхан 1886 елның 1 гыйнварында (иске стиль буенча) туган. Ул данлыклы Әмирханнар нәселеннән булган. Бу морзалар нәселе … Тулысынча