Циановодород, яки циансутуар (аның судагы эремәсен синиль әчесе дип атыйлар) H-C≡N сызыкча төзелешле гади, зур булмаган молекуладан гыйбарәт. Азот атомы белән күмертуар атомы арасында – көчле өчле бәйләнеш, ә H-C бәйләнеше исә көчсезрәк, һәм аның гетеролитик өзелүе цианид анионы – CN– — барлыкка килүенә китерә.
Татар милли педагогикасы (этнопедагогика) тарихының беренче чоры бик борынгыдан алып, б. э. кадәр III гасыр төрки кабиләләрендәге тәрбия чорын үз эченә ала. Бу чорга хас тәрбия тупланмасы төркиләрнең ышанулар җыелмасы, халык авыз иҗаты, музыкасы, сынлы гамәли сәнгате, гыйлемнәреннән тора. Күк һәм Җир улы Борынгы төркиләрне космогоник, ягъни дөнья яратылышы соравы бик күптәннән борчыган. Бу өлкәдә … Тулысынча
Татар мәгарифенең күп гасырлык тарихы бар. Мәгариф тарихын мәдәни мирасның мөһим бер өлеше итеп карарга кирәк. Татар милләтенең мәгариф тарихын тугыз чорга бүлеп өйрәнергә кирәктер дигән фикердә торабыз. Чөнки бу чорларда мәгариф үсешенең шактый аерылып тора торган үзенчәлекләре бар. Беренче чор (борынгыдан алып б. э. кадәр III гасыр). Ыруг-кабилә җәмгыяте тормышы һәм тәрбия башлангычы барлыкка … Тулысынча
Физиканың серле нигезләрен өйрәнүче һәрбер студент Фурьеның җылыүткәрүчәнлек канунын яисә Һукның сыгылмалылык көче кагыйдәсен яхшы хәтерли. Әмма Фурьеның картлык көннәрен агач әрҗәдә уздырганын, Ньютонның Роберт Һукны җаны-тәне белән күралмаганын, хәтта аның кәгазьләрен яндырырга җыенганын, ә Архимедның коллегаларын идеяләр урлауда тотар өчен ялган теоремалар җибәреп шаяруын бик сирәкләр генә беләдер. Клифф Пикоувер «Архимедтан Һокингка кадәр: фәнни … Тулысынча
Фәлсәфә яшәү мәгънәсе һәм дөньяны өйрәнү хакында абстракт һәм универсаль сорауларга җавап бирү белән генә чикләнми, ул шулай ук тулаем конкрет булган тормыш сынауларын да җиңеп чыгарга ярдәм итә. Язучы Пауль Джун көнкүреш тормышта стоиклар фәлсәфәсен куллануга кагылышлы фикере белән уртаклашты. Стоицизм – антик чор ахырына кадәр яшәп килгән фәлсәфә мәктәбе. Эчке гармониягә ирешү, үз-үзеңне кулда … Тулысынча
Әгәр без өстәлгә бер кечкенә әйбер, мәсәлән, кәгазь, йон, йомычка һ.б. куеп, аның өстеннән канат яки башка нәрсә белән җилпесәк, ул әйберебез идәнгә очып төшәчәк. Без бит кулыбыз белән аңа тимәдек, шулай да ул очып төште. Ни өчен алай? Димәк, монда бу әйберләрдән башка тагын өченче бер нәрсә дә бар. Ул өченче нәрсәне без күзебез … Тулысынча
Борынгы кытай философиясе моннан 3 мең еллар элегрәк төрле дини карашлар белән үрелгән рәвештә барлыкка килә. Ләкин табигать фәннәренең үсә баруы борынгы кытайлар фәлсәфәсен, акрынлап булса да, дини тәгълиматлардан арындыра килә. Мәгълүм ки, Шан династиясе чорында ук кытай фәлсәфәсендә «яктылык» һәм «караңгылык» дип аталган башланышлар килеп чыга. Алар предметларның һәм процессларның эчке каршылыклы сыйфатлары рәвешендә … Тулысынча
ИДС — игътибар дефициты синдромы мәсьәләсендә бөтен дөньяга танылган белгеч Эдвард Һэллоуэлл фикеренчә, без, юк-барга күп вакытыбызны сарыф итеп, чын тормыштан читтә калырга мөмкинбез. Шуңа күрә бу психиатр тормышны яхшырак күрергә, күбрәк аңларга һәм тырышлык белән генә түгел, ә акыллы итеп тә эшләргә теләгән кешеләргә киңәшләрен бирә. Шомлы билгеләр Кеше белән сөйләшкәндә аны «кыскасы» яки … Тулысынча