Сезнең игътибарыгызга америкалы фәлсәфәче Джон Сёрлның мәгълүм бер мәкаләсеннән кечкенә генә өзек тәкъдим итәбез. Бу текстта сүз «Кытай бүлмәсе» дип аталган фикри тәҗрибә турында бара. 1980 елда ук ясалган бу эксперимент әле һаман да бәхәсләр уята. Ә хәзер, ясалма интеллект әкренләп әйләнә-тирә тормышыбызны били башлаган бер чорда, фәлсәфи сорауга җавап эзләгән мәкаләнең актуальлеге тагын да … Тулысынча
Каюм Насыйри теркәп калдырган бу табышмакларны дусларыгызга әйтсәгез, бик озак башларын кашып торырлар. Бөек мәгърифәтче теркәп калдырган акыл уеннары XXI гасырда сәеррәк һәм үзгәрәк яңгырый. Җавап табу өчен шул чор тормышын күзаллый алырга кирәк. 1. Дүрт татар, дүртесе дә бер тишеккә атар. (Сыер саву) 2. Бер тычканда ике койрык. (Чабата) 3. Әнә бара, эзе юк. (Көймә) … Тулысынча
1944 елның 25 августында Берлинның Плетцензее төрмәсендә 11 татар яугире җәзалап үтерелә. Гайнан Кормаш, Фоат Сәйфелмөлеков, Абдулла Алиш, Фоат Булатов, Муса Җәлил , Гариф Шабаев, Әхмәт Симай, Абдулла Баттал, Зиннәт Хәсәнов, Әхәт Атнашев, Сәлим Бохаров. «Идел-Урал» легионында хезмәт иткән бу әсирләр «Алманиягә хыянәт иткән өчен» хөкем ителә. Сүз нинди хыянәт турында бара? Алар нинди легионда катнашкан? Әйдәгез, белгәннәребезне … Тулысынча
Безнең эрага кадәр III гасырдан алып б.э. V гасырына кадәрге чорда Иделдә ыруг-кабилә мөнәсәбәтләре таркалып сыйнфый җәмгыятькә күчеш бара. Б. э. VIII—IX гасырлары аралыгында Идел буенда ыруг берләшмәләре хасил була. Көнбатыш Чулман һәм Идел алдының көньяк өлешендә Идел-Чулман болгарлары кабилә берләшмәсе оеша. Болгар бабаларыбыз бу чорда ук чөйле язуга ия булалар. Мең ел дәверендә (б. э. … Тулысынча
Эшчәнлегенә төрледән-төрле бәя бирелгән, хәтта «музыка министры» дип тә йөртелгән бу шәхесебез милли классик сәнгать өчен ниләр эшләгән соң? Нәҗип Җиһановны XX гасыр татар музыка сәнгатенең иң зур эшлеклесе дип атыйлар. Аның киңкырлы һәм актив эшчәнлеге шундый бәя бирергә мөмкинлек тудыра. Татар музыкасы тарихының күп кенә әһәмиятле вакыйгалары Җиһанов исеме белән бәйле. Ул ярты гасырдан … Тулысынча
Җир шарындагы көнкүреш калдыклары күләме ел саен арта бара. Кешеләр әле һаман да чүпне әзрәк түгәргә, булганын эшкәртеп, яңадан кулланырга өйрәнеп җитә алмый. Көнкүреш калдыкларының төрле илләрдәге язмышы турында «Гыйлем» тәрҗемә иткән инфографикадан белә аласыз. «Вокруг света»журналыннан тәрҗемә ителде.
Кайсыбер очракта ашказаны я уникилле эчәк эчендә булган азык нәмәсе (пищевое содержимое) үңәчкә аз-азлап кире кергәли, шул вакытта сару кайнау тойгысы барлыкка килә. Мондый хәлнең кабатланып торуы дәвамлы булган очракта гастро-эзофагеаль рефлюкслы авыру (ГЭР-авыру) бар дип әйтәләр. Бу сүзне өлешләргә таркатып карасак, анда «гастро»ны ашказан, «эзофагеа»ны — үңәч, «рефлюкс»ны сыеклыкның пассив рәвештә кире килүе дип, … Тулысынча
Сез, ата — ана буларак, балаларыгызга иң яхшысын гына телисез. Аларга уңышка ирешү ысуллары турында сөйләгез. Эшмәкәрләрнеке шикелле фикерләү рәвеше тормышта авырлыкларны җиңеп чыгарга өйрәтә. Мондый төр фикерләүгә нигез иртәрәк салынган саен яхшырак. татарчага Искәндәр Әмиров тәрҗемәсе
«Иртәгәгә нинди һава торышы вәгъдә итәләр икән?» Хәзерге заман кешесе өчен бу һәр кичне яңгырый торган сорауга әйләнде. Ә синоптиклар ясый торган ялгыш фаразлар турында нинди генә шаяртулар юк! Галимнәр һава торышын ни өчен төгәлрәк фаразлый алмый һәм нигә ял көннәрендә яңгыр яварга ярата? Хәзерге заман тормышының барлык уңайлыкларына карамастан (ә бәлки, нәкъ менә алар аркасындадыр), кешеләр синоптикларның фаразларына бүген аеруча мохтаҗ. Еш кына, бигрәк тә, эш яңгыр белән бәйле … Тулысынча
Грипп – чыганагы вирус булган инфекцион авыру. Ул беренче чиратта тын алу юллары белән бәйле. Грипп Көчле вирус инфекция авыруларына (КВИА, ОРВИ) керә. Вирусның 2000нән артык төре (штамм) бар. Грипптан үзеңне-үзең дәвалау тыела! Бары тик табиб кына диагноз куеп, дөрес дәвалау ысулын билгели ала. Тән температурасы 38-39 °С булса, участок табибын яки ашыгыч ярдәм бригадасын чакыртыгыз. Авыруны … Тулысынча