Рус телле даирәдә Big Data термины да, «күләмле мәгълүмат» төшенчәсе дә кулланыла. «Күләмле мәгълүмат» термины – инглиз телендәге терминның калькасы. Күләмле мәгълүматның төгәл билгеләмәсе юк. Аларны 10 террабайт яисә 10 мегабайт дип атап, ачык чик үткәреп булмый. Атама үзе үк бик субъектив. «Зур» сүзе борынгы кабиләләренең «бер, ике, күп» төшенчәләренә тиңдәш. Әмма күләмле мәгълүмат — өч … Тулысынча
Электроэнцефалограмма, яки ЭЭГ – ул баш миенең гомуми активлыгын күрсәткән язма, минең баш тиресе өслегендәге электр сигналлары теркәлеше. Бүгенгесе көндә электроэнцефалография тормышыбызга шулкадәр нык үтеп керде ки, без моңа инде гадәти процедура үткән кебек кенә карыйбыз. Ә бит безнең баш миебез эшләп чыгара торган электрны баш тиресен җәрәхәтләмичә генә күзәтә алуыбыз чып-чын могҗиза дип әйтергә … Тулысынча
Нанотехнологияләр турында төрле стереотиплар һәм ялган фикерләр ничек барлыкка килгән һәм алар ничек фаш ителә? Нанотехнологияләр – ХХ гасыр ахыры күренеше Дөрес түгел. ХХ гасыр ахырында нанотехнологияләр дип кешелек аңлы яки аңсыз рәвештә инде мең еллар дәвамында кулланган нәрсәләрне атый башладылар. Наноматериалларны, мәсәлән, Борынгы Бабил (Вавилон) халкы төсле пыяла ясаганда кулланганнар. Алар, әлбәттә, моны белмәгәннәр, … Тулысынча
Медицинаның иң алдынгы һәм перспектив юнәлешләре турында күп сөйлиләр, күп язалар, күп бәхәсләшәләр. Тукыма инженериясе дә шундый темаларның берсе. Киләчәктә әлеге технология кеше сәламәтлеге белән бәйле бик күп проблемаларны хәл итә алачак. Ә бүген бу фән өлкәсе ничек яши? Аның нинди үзенчәлекләре бар? “Постнаука” проектыннан тәрҗемә ителгән мәкаләдә шул турында белә аласыз. Сүз уңаеннан, текстта очраган … Тулысынча
ZenPencils проекты атаклы физик Альберт Эйнштейн әйтеп калдырган хикмәтле сүзләрне комикска әйләндергән. Эйнштейнның динилек, сәнгать һәм фән, дөньяны танып-белүнең гүзәллеге, серләр чишүнең матурлыгы турында фикере бу. Ул үзен дини кеше дип игълан итә, әмма аның өчен динилек нәрсә соң? Айдар Шәйхи тәрҗемәсе
Ясалма интеллект, ясалма акыл, шәкли фәһем — әлеге төшенчә артында яткан феномен турында җәмгыятьтә каршылыклы фикерләр бар. Кемдер роботларның кешегә каршы баш күтәрүеннән курка, кемдер аларны киресенчә, кешегә бик файдалы булачак, ди. Постнаука сәхифәсе сезнең өчен ясалма интеллект турында 4 мифны фаш иткән. Ясалма интеллект машинаны кеше кебек үк яхшы йөртәчәк Әйе дә, юк та. Чынлыкта … Тулысынча
Быел беренче тапкыр татар телендә бастырылган география атлас тәкъдим ителде. Ул Актаныш районының географиясенә багышланган. Туган телебездә атлас төзү идеясе Актанышта урнашкан Сәләтле балалар өчен гуманитар гимназия-интернатында туа. Бу эшне башкаруның әһәмияте турында авторларның үзләре белән сөйләштек. Рөстәм Фәйзуллин, география, тарих һәм җәмгыять белеме укытучысы: ─ Актаныш районы турында, кызганыч, мәгълүмат табуы җиңел түгел, чөнки ул … Тулысынча
10 минут, тагын 10 минут, тагын – без гадәттә иртән будильникны берничә тапкыр алга күчерәбез. Төнлә җитәрлек йокласак та, үзебезне кайчак арыган итеп хис итәбез. Мөгаен, арыганлыкның сәбәбе йокы җитмәү генә түгелдер. Зур шәһәрләрдә яшәүчеләрнең 90%ы хроник арыганлыкның нәрсә икәнен белә. Күпчелек очракта моның сәбәбен мегаполистагы югары тормыш темпында, артык эшләүдә һәм йокы туймауда күрәләр. … Тулысынча
Табиблар һәм биологлар инфекция барышына төрлечәрәк карыйлар. Медик өчен инфекция – ул конкрет бер авыру, аның үз билгеләре бар, инфекциянең килеп чыгу сәбәбен табарга кирәк; дәвалау юлы шуның нигезендә корыла, чөнки, табиб фикеренчә, чир кузгатучы организм инфекцияне чыгара да, шуның белән бетте… Ә менә биологлар… Инфекция барышын биологлар ничек өйрәнә? Ә биологлар бу процесска бөтенләй … Тулысынча
Төрле илләрнең мәгариф системалары турында мәкаләләр шәлкемен дәвам итеп, игътибарыгызга Төркиядә һәм Финляндиядә белем алган татар кызы Адилә Мияссәрованың Төркиядәге югары белем алу системасы хакында язмасын тәкъдим итәбез. Бу мәкаләдә сез төрек студентларының көллиятләрдә һәм университетларда укуы, ала торган билгеләре, укый торган фәннәре һәм университеттан тыш гомерләрен ничек уздырулары турында белә аласыз. Югары уку йортына … Тулысынча