Кешелекнең яшел бишеге, Кояш системасының бердәнбер тере планетасы турында кайбер фактлар белән уртаклашыйк әле. Сүз уңаеннан, якын киләчәктә Җир тере планета статусын югалтырга мөмкин, чөнки Кояш системасының кайбер башка җисемнәрендә дә тере микроорганизмнар табылуы ихтимал.
Глобаль җылыну ул – соңгы йөз ел эчендә Җирдә уртача температураның күтәрелүе.Ул бөтен дөньядагы метеостанцияләрдән алынган мәгълүматлар буенча исәпләнә, Аурупада андый станцияләр якынча 150 еллап бар инде. Гомумән, соңгы йөз ел буена алынган шундый мәгълүматләргә караганда, температура күтәрелә, һәм бу – ниндидер күпьеллык уртача температура тирәсендә «чайкалу» түгел, ә инде әһәмияткә ия булган тренд. Шунысын … Тулысынча
Кадерле укучыларыбызга дөньяның сәяси харитасын тәкъдим итәбез. Без аны татарчага итеп эшләдек. Кулланыгыз, бастырыгыз, дусларыгызга җиткерегез. pdf форматта
Кояш системасындагы барлык җисемнәр Кояш дип атала торган йолдызыбыз тирәсендә әйләнә. Аның массасы бөтен система массасының 99,866% тәшкил итә. Башкача әйтсәк, Кояш үзе тирәсендә әйләнгән барлык күк җисемнәренең гомуми авырлыгыннан 750 тапкыр авыррак булачак. Менә шундый таза” ул! Ә Җиребез белән чагыштырсак, Кояш 330 000 тапкыр авыррак булыр. Кояшның диаметры безнеке кебек 109 планетаны сыйдырыр иде. … Тулысынча
Әгәр Җир йөзендә 100 генә кеше калса, алар нинди кешеләр булыр иде икән? Җавап — әлеге инфографикада. Җирдә яшәүчеләрнең социологик портреты нигезендә төзелгән фараз күп нәрсәләргә күзне ачыр. Гүзәл Шәвәлиева тәрҗемәсе постердагы рәсем: macklis.com
2014 елда бер төркем американ галимнәре Антарктика боз калканы астында микроорганизмнарның яшәешен өйрәнү эше нәтиҗәләрен Nature журналында бастырып чыгарды. Тикшеренүчеләр тарафыннан Уилланс күлендәге су үрнәкләренә химик һәм микробиологик анализлар үткәрелде. Антарктикада микробиологик тәҗрибәләр үткәрү белән шөгыльләнгән галим, биология фәннәре кандидаты, Зоригто Намсараев, бу ачышка аңлатма бирә. Боз астында күл Америка тикшеренүчеләре берничә ел дәвамында шельф … Тулысынча
Соңгы ун мең ел эчендә, голоцен дәвере вакытында, якынча мең ярым вулкан атылган. Дөнья картасына карасак, бу янартауларның тигезле-тигезсез урнашуын күрәбез. Әйе, аларның төп өлеше континент кырыйларында, утраулы дугаларда һәм океан уртасындагы “тау тезмәләрендә” тора. Җир кабыгының ярылган урыннарында килеп чыккан вулканнар да бар. Мондыйларга, мәсәлән, Африка вулканнары керә. Билгеле булганча, хәзер анда, Эфиопиянең төп материктан … Тулысынча
Могҗизалар күрергә теләгән кешегә ерак барырга кирәкми- безнең Җиребез, яшел планетабыз, үзе искиткеч урын. Табигате дә, төзелеше дә, яшәгән кешеләре дә акылга сыймаслык үзенчәлекләр белән тулы. Сезнең игътибарыгызга тәкъдим ителгән инфографикада Җир турында акылга сыймаслык 50 факт теркәлгән. Әйдәгез, планетабыз турында белемнәребезне арттырыйк. Инфографиканы Гүзәл Шәвәлиева һәм Искәндәр Әмиров тәрҗемә итте.
Кояш системасының төзелеше шактый гади. Аның үзәгендә урнашкан Кояш — тормыш барлыкка килсен өчен идеаль туры килгән йолдыз: ул артык кайнар да, артык суык та түгел, артык якты да, артык төссез дә түгел, аның яшәү озынлыгы җитәрлек дәрәҗәдә озын, ә активлыгы уртача гына. Кояшка якынрак булып Җир төркеме планеталары тора: бу төркемгә, Җирнең үзеннән башка, … Тулысынча