«Гыйльми мирас» шәлкемендә татар телендә бер гасыр элек дөнья күргән фәнни-популяр язмалар һәм дәреслекләр урнаштырыла. Игътибарыгызга данлыклы мәгърифәтче Әхмәтһади Максудиның панисламизм турында мәкаләсен тәкъдим итәбез. Панисламизм (Иттихад аһле ислам) Панисламизм – ул әһле исламның берләшүе димәктер. Европа газетларында бу сүздән бик нык куркалар һәм моңа каршы төрле чаралар алып баралар. Аларның фаразынча, бөтен дөньядагы 300 … Тулысынча
Татар театр сәнгатен Кәрим Тинчурин исеменнән башка күз алдына да китереп булмый. Ул үзенчәлекле режиссер, артист, оста хикәяче, педагог буларак та билгеле. Ә 2017 елның 15 сентябрендә күренекле шәхеснең тууына 130 ел билгеләп үтелә. К. Тинчурин иҗат иткән әсәрләр һаман да халык күңелендә яши, укыла, сәхнәдә уйнала. Талантлы драматург, олы гуманист, фәлсәфәче әдип әсәрләре безнең … Тулысынча
Каюм Насыйри турында «Милли байрак» журналының 1937 ел өчен 87 нче санында хатирә-мәкалә чыккан. Татар җәмәгатьчелеге энциклопедист галимнең эшчәнлегенә нинди бәя биргән? Августның 20 ндә (иске хисап белән) Идел буе төрки-татарның мәгънәви уянуында иң күзгә күренерлек роль уйнаган Габделкаюм Насыйриның вафат булуына 35 ел тула. Халкыбызның уянуына, телебезнең әдәби ясалышына бик көчле рәвештә тәэсир иткән бөек … Тулысынча
II Бөтендөнья сугышы тәмамлангач, БМО үз эшен башлап кына җибәргәндә, иң беренче документларның берсе итеп кеше хокукларын игълан итә торган гомуми, универсаль декларация языла. Ул озын түгел, нибары 30 матдәдән генә тора. Бу документ бер дәүләтне дә ни дә булса эшләргә мәҗбүр итми, матдәләргә каршы килгән дәүләт һәм кешеләрне җәзалау турында да әйтми. Чыннан да, … Тулысынча
Татарлар — Казакъстанда инде күптән урнашып яши башлаган диаспораларның берсе. Әлеге мәкалә исә татар халкының бу төбәктә таралып урнашу тарихына багышланган. Беренче күчеп утыру дулкыннарына, аларның юнәлешенә һәм мигрантларның составына игътибар бирелә. XX гасыр башында татарлар Казакъ даласының бөтен төбәкләрендә диярлек яшәгәннәр, сан буенча алар рус, казакъ һәм украиннардан гына калышканнар. Бүгенге көндә Казакъстан татарлары … Тулысынча
Британ һәм маҗар (венгр) археологлары радиоуглерод анализы ярдәмендә Рим вилаяте халкы белән һуннарның мөнәсәбәтләре гадәттә чыганакларда сөйләнгәннән күпкә тынычрак булырга мөмкинлеген ачыкладылар. Һуннар — борынгы кытай чыганакларында искә алынган хунну (сөннәр) халкыннан барлыкка килгән күчмә халык. IV гасырда алар Көнчыгыш Аурупа җирләренә бәреп керәләр һәм Халыкларның бөек күчешен башлап җибәрәләр. V гасырда, Атилла исемле каһарман … Тулысынча
Календарьнең иң кыска ае булып февраль ае кала бирә. Дүрт елга бер генә бу айга тагын бер көн өстәлә, анысы да шул көнне дөньяга килүчеләрдән башка беркемне дә сөендерми. Барлык башка айлар арасында да февраль ае иң соңгысы булып барлыкка килгән. Нигә мондый гаделсезлек килеп чыккан соң? Бүгенге календарь григориан тәкъвиме нигезендә төзелгән. Ул исә … Тулысынча
Татар этнографиясен өйрәнүгә керешкән беренче татарларның берсе — Каюм Насыйриның — язмаларыннан татарларда ашау-эчү гореф-гадәтләре турында текст белән танышырга тәкъдим итәбез. 100 ел элек татарларда туклану ничек оештырылган икән? Аш дигән сүз күп мәгънәдә истигъмаль кыйлына: аш бар мотлакан[1] ашый торган нәрсә мәгънәсендә; һәрни булса да ашарга ярый торган нәрсә. Мәсәлән, балчыкны аш дип әйтеп булмый, … Тулысынча
Көтелмәгән сәяси борылышларга, дөньякүләм сәяси һәм хәрби вәзгыятьнең кискенләшүенә китергән 2016 ел тәмамланды. Күпләр өчен ул күптөрле күңелсез вакыйгалар белән дә, киләчәккә гаҗәеп зур өмет белән карарга мөмкинлек тудырган яхшы хәбәрләр белән дә истә калыр. Фән тарихы өчен исә бу ел менә нинди булып истә калачак. Ел сүзе: пост-хакыйкать Оксфорд сүзлеге мөхәррияте 2016 елның ел … Тулысынча
Татарстан Республикасының Төп кануны булган Конституция 1992 елның 6 ноябрендә кабул ителгән һәм 30 ноябрендә гамәлгә кергән. Әлеге мөһим документ нинди тарихи юл үткән, әйдәгез, белгәннәребезне яңартыйк. Инфографиканы Даниль Әхмәтшин һәм Айдар Шәйхин әзерләде мәгълүмат чыганагы: archive.tatarstan.ru, gossov.tatarstan.ru